Dayanıklılığı Sigortalamak

Dayanıklılığı Sigortalamak

Afetler toplumsal cinsiyet açısından nötr bir konumda değiller. Dünyanın pek çok bölgesinden çalışmalar afetlerin etkilerinin kadınlar ve kız çocukları üzerinde daha olumsuz hissedilebildiğini ortaya koyuyor[1].  Bu nedenle toplumsal cinsiyet eşitliğinin güçlendirilmesi, kadınlara ve kız çocuklarına özgü kırılganlıkların ortadan kaldırılması ile afet dayanıklılığının artırılmasını sağlayabilir. Bunun sağlanamaması durumunda ise afetler, yarattıkları yıkım ve doğurdukları olanaksızlıklar ile etkiledikleri bölgedeki toplumsal cinsiyet eşitsizliği tablosunu daha da derinleştirebilirler[2].

Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve afet dayanıklılığı arasındaki bu iki yönlü ilişkiyi daha yakından inceleyelim. Kadınlar ve kız çocuklarını daha kırılgan bir konumda bırakan faktörlerden biri toplumsal cinsiyet rollerinin sonucu olarak orantısız bir şekilde üstlendikleri bakım yükü. Bu yük, acil bir durumda tahliyeyi geciktirici ve zorlaştırıcı bir faktör olmanın yanı sıra afet sonrası dönemde daha da ağırlaşabiliyor[3]. Türkiye’de ücretsiz emeğe ayrılan süre erkekler için günlük 68 dakika olarak ölçülüyor. Kadınlar için ise bu süre 305 dakika seviyesinde. Buna ek olarak kadınların ekonomik katılımının sınırlı olması ve erkeklere kıyasla kayıt dışı istihdam oranlarının daha yüksek olması gibi faktörler de ekonomik kaynaklarını sınırlıyor ve onları sosyal korumadan mahrum bırakıyor. Tüm bunlar kadınların afet dayanıklılığını azaltan faktörler olarak öne çıkıyor.

Sigortacılık, afet sonrası dönemde kadınlar ve kız çocuklarının üzerindeki olumsuz etkiyi azaltarak mevcut eşitsizliklerin derinleşmesine engel olmaya yardımcı olabilir. Afetten etkilenen bireylerin zamanlı bir biçimde finansal desteğe erişebilmesi afet sonrası dönemde toparlanma için belirleyici faktörlerden biri. Doğal olarak afet sigorta çözümlerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması, afet risk yönetimi sürecinin vazgeçilmez bir parçası olmalı[4]. Fakat kadınların finansal ürünlere ve sigortaya erişimi kısıtlı[5]. Kadınları odağına alan sigortacılık ürünleri ise bu açıkların kapatılmasına yardımcı olabilir. Dünyadan buna ilişkin örnekler görmek mümkün: Kadınların mikro sigorta ürünlerine erişimi, öngörülemeyen krizler sonrasında kayıplarını azaltmalarına yardımcı olabiliyor. Kadınların sigortacılık ürünleri ile finansal güvencelerini artırması yalnız kendilerinin değil aileleri ve bölge ekonomilerinin toparlanma hızında da önemli bir rol oynayabiliyor[6]. Ekosistem krizi ile sıklığı ve şiddeti giderek artan aşırı hava olayları da göz önünde bulundurulduğunda, afet dayanıklılığının politika ajandasındaki yeri ve bu kapsamda bir toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifinin gerekliliği bir kez daha gözler önüne seriliyor. Kalkınmanın katalizörü olarak sigorta sektörü de bu gerekliliklerin yerine getirilmesinde önemli bir paydaş olmaya aday.

Anahtar kelimeler: Afet dayanıklılığı, toplumsal cinsiyet eşitliği